ҚР Академиялық ұлттық кітапханасында майталман баспагер, айтулы аудармашы, көрнекті тіл ғалымы, синолог, қытайтанушы, қытайша-қазақша сөздіктер кешенінің негізін қалаған ғалым, профессор С.Найманның (Сапанұлы Найманғазы) «Ауылдан алыс сол жылдар» атты ғұм
30 November 2023
ҚР Академиялық ұлттық кітапханасында майталман баспагер, айтулы аудармашы, көрнекті тіл ғалымы, синолог, қытайтанушы, қытайша-қазақша сөздіктер кешенінің негізін қалаған ғалым, профессор С.Найманның (Сапанұлы Найманғазы) «Ауылдан алыс сол жылдар» атты ғұмырнамалық эссе кітабының тұсаукесері және С.Найманның жастармен кездесуі, сондай-ақ еңбектері жайлы талқы жиналысы өтті.
Іс-шараға ғылым докторлары, тіл мамандары, аудармашы, ақын-жазушылар, сондай-ақ жастар қатысты.
1941 жылдың тамыз айында ҚХР Шыңжаң өлкесіне қарасы Тарбағатай аймағының Майлы тауының етегінде дүниеге келген С.Найман – Қытайдағы 2 миллионға жуық қандасымыздың руханиятына жарты ғасырға жуық құнды терін төгіп, еселі еңбек сіңірген айтулы ғалым. Шыңжаң өлкесінің екі рет таңдаулы маманы, көрнекті еңбек сіңірген мемлекет дәрежелі маман атағын алған. С.Найман – Қытай қазақтары арасындағы Қытай Мемлекеттік Кеңесінің ғалымдарға берілетін арнаулы стипендиясынан игіліктенген санаулы қазақ ғалымдарының бірі.
С.Найман 1960 жылы Үрімжідегі Мұғалімдер институтының қытай тілі факультетінен оқу бітіріп, сол жылы «Шыңжаң халық баспасына» жас маман ретінде жұмысқа шақырылды. 1977 жылы аталған баспаның Қазақ редакциясы бөлім басшысының орынбасары, 1980 жылы бөлім басшысы, 1983 жылы баспа бас редакторының орынбасары қызметін атқарды. Осы жылдарда «Шалғын», «Көкжиек», «Оқырман өресі», «Тіл және аударма» сияқты 4 ірі қазақтілді журналдың бас редакторлық қызметін қоса атқарды. Қазақстанда жарық көрген 10 томдық «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі», «Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі» сияқты ірі еңбектердің төте жазуға аударылып, Қытайда жарық көруіне мұрындық болды. 2003 жылы зейнетке шықты. 2018 жылы атажұртқа оралды.
С.Найман - «Қытайша-қазақша идиомдар сөздігі», «Қытайша-қазақша қысқаша сөздік», «Қытайша-қазақша идиомдар үлкен сөздігі», «Қытай идиомдарының қазақша баламалары» атты 4 төрт үлкен сөздіктің авторы.
С.Найманның әдеби аударма еңбектері де бір төбе. Ол Чарльз Диккенс, Ханс Андерсон, Эрнест Хемингуэй, Карл Маркс, Михаил Шолохов сынды әлемдік классиктердің және Қытай әдебиетінің көрнекті өкілдері Го Моро, Бажинның еңбектерін де қазақша сөйлетті.
«Ауылдан алыс сол жылдар» – С.Найманның «Әредік әлеміштері» кітабынан кейін жарық көрген екінші кітабы. Кітапта автордың өмір жолы, аудармашылық және сөздік жасаудағы ізденістері, баспагерлік жолындағы еңбектері баяндалады.
