ҚР Ұлттық академиялық кітапханасында Джеймс Робинсонның «WHY NATIONS FAIL» кітабының қазақша аудармасының таныстырылымы өтті.

Экономист-ғалым Джеймс Робинсон кітаптың тұсаукесеріне дейін журналистермен кездесіп, пікір алмасты.

Әлемде қалыптасқан геосаяси, геоэкономикалық жағдайға байланысты елдердің экономикасы құлдырауда. Дамыған елдердің өзі қиындыққа бетпе-бет келді. Бұл тығырықтан шығудың жолы қандай, инфляциялық шығынды қалпына келтірудің жолы бар ма? Міне, журналистерді осы сұрақтар қызықтырды.

– 2023 жылға Bloomberg эксперттері қандай болжам жасағаны туралы хабарым аз. Менің ойымша, ұзақмерзімді стратегиялық жоспарларды жүйелеп, соған сай жұмыс істеу маңызды. Инфляцияны құрықтауда осы үдеріс маңызды рөл атқарады. Егер жан-жақты жүйеленген жоспар болса, тіпті күрделі геосаяси жағдайда да өркендеудің жолын табуға әбден болады.

Нарықтық экономикада жеке секторды қолдап отыру маңызды. Жалпы Қазақстанның даму перспективасын сөз еткенде, Оңтүстік Кореяның тәжірибесін үлгі етуге болады. Корей билігі «Samsung» компаниясының жұмысын тежемей, қайта қолдап, мобильдік байланыс технологиясын кластерлік тұрғыда дамытуға мүдделік танытты.

Даму үшін не істеу керек? Бірінші, адами капиталдың сапасын арттыру керек. Онсыз өркениет көшіне ілесу мүмкін емес. Озық елдердің тәжірибесінен жүйелі жоспарлау және қоғамдық институттарды дамыту арқылы дамудың жолын тапқанын көруге болады, – деді Робинсон.

«Мазмұндама» қоғамдық қоры аударған «Мемлекеттер неге дамымай қалады?» атты кітаптың құндылығы әлемдік теңсіздіктің себебін саралап, әлемнің байлығы жер бетіндегі елдерге біркелкі неге бөлінбейді деген сұрақтың жауабын табуға болады.

«Мемлекеттер неге дамымай қалады?» атты кітаптың авторы Дарон Аджемоглы мен Джеймс Робинсон экономист пен саясаткерлерді, тарихшы мен философтарды ғасырлар бойы алаңдатқан сұраққа жауап іздейді. Адамзат баласы өмір сүрген барлық уақыт пен кеңістікті қамтыған кітап саяси-экономикалық ойдың энциклопедиясына айналды.

Белгілі ғалым Әділ Ахметов Африка және Латын Америка елдерінің экономикасы терең талданған туындыға «әлем елдері экономикасының энциклопедиясы» деп өз бағасын берді.

Рим империясынан бастап, бүгінгі озық және кедей елдердегі саяси, экономикалық және әлеуметтік инс­титуттарды салыстыра зерттеп, даму мен кенжелеудің негізгі себеп-салдарын түсіндіреді. Әрі АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Германия, Франция, Швейцария, Норвегия, Жапония, Оңтүстік Корея сынды әлемнің оза дамыған елдеріндегі әлеуметтік, саяси және экономикалық институттардың шешуші рөл атқарғанын айғақтайды.

Бастысы, Африка, Азия және Латын Америка құрлығындағы кедей елдердің экономикалық мешеулігіне этностық құрамы, мәдени әдет-ғұрпы, діни ұстанымы, географиялық мекенжайы, климат ерекшелігі ешбір әсер етпейтіні, тақыр кедейліктің сыры әлгі мемлекеттердегі билеуші топ өз мүддесін халық мүддесінен жоғары қойып, жасанды саяси-экономикалық институттарды қалыптастыруынан орын алғанын зерттеу нәтижесінде дәлелдейді.

Кездесу соңында оқырмандар Халықаралық бестселлер авторымен сұхбаттасып, өз қолынан қолтаңба алу мүмкіндігіне ие болады.